Tussen mensen en andere dieren: Een zoöpoëticale avond

Hoe laten dichters dieren dieren zijn? Welke mogelijkheden biedt poëtische taal voor co-auteurschap met niet-menselijke dieren? Hoe dragen beeld en performance bij aan het aanwezig stellen van de vreemdheid en het anders-zijn (de ‘alteriteit’) van de niet-menselijke ander?

Naar aanleiding van het recente themanummer “Chimeras & Other Animals: The Cultural Imagination and Conceptualization of Human and Non-human Animals,” van LOCUS: Tijdschrift voor Cultuurwetenschappen, verkennen we op deze Avond, via performance en reflectie, de poëtische en culturele verbeelding van mens-dierrelaties.

We verwelkomen Miek Zwamborn (via online verbinding), Mustafa Stitou, Odette van Heesbeen, Lucas Rinzema en Tirza Brüggemann.

De vijf gastsprekers laten vanuit verschillende praktijken zien hoe diergedichten en artistieke verbeeldingen van meersoortige ontmoetingen de lezer uitnodigen zich open te stellen voor niet-menselijke diersoorten, zonder die volledig te reduceren tot hetzelfde en vertrouwde. Daarnaast onderzoeken we hoe deze ‘zoöpoëtica’ empathie voor het niet-menselijke kan vergroten en hoe dichters en performers omgaan met de valkuil van het antropomorfisme.

Dit Avondprogramma is een samenwerking tussen Perdu en LOCUS, en wordt gehost door Marieke Borren en Marieke Winkler.

Over de gastsprekers

Tirza Brüggemann (Hoogblokland, 1975) studeerde filosofie en Engels aan de Vrije Universiteit en promoveerde in 2021 op het proefschrift Anymals, Poems, Empathy. A Zoopoetical Study (VU Uitgeverij). Zij geeft filosofie op Het Amsterdams Lyceum en is lijstenmaker.

Mustafa Stitou publiceerde vijf dichtbundels. Zijn poëzie is diepgravend en toegankelijk, filosofisch en speels. In zijn meest recente bundel Waar is het lam? (2022) onderzoekt hij op indringende wijze het drama van het offer. Het is een bundel waarin het banale met het sacrale, het hedendaagse met het archaïsche worden vermengd, en mensen, dieren en goden in elkaar vervloeien. De bundel werd bekroond met de Johan Polak Poëzieprijs.

Miek Zwamborn is schrijver, vertaler en beeldend kunstenaar. In haar werk spelen landschap en geschiedenis een belangrijke rol. Aan de hand van observaties, historisch materiaal en wetenschappelijke rapporten pluist zij eigen ontmoetingen en bestaande verhalen na om met deze fragmenten via verschillende media een koppeling te maken. Sinds 2017 brengt zij de zuidwestelijke kustlijn van het Schotse eiland Mull in kaart waar zij de collectieve studieplek KNOCKvologan Studio opzette. Zij publiceerde de romans Oploper (2000), Vallend Hout (2004) en de dichtbundel Het krieken van sepia (2008). In 2013 verscheen haar derde roman De duimsprong, in 2017 het essayistische natuurboek Wieren en in 2023 de bundel Onderling bij uitgeverij Van Oorschot.

Odette van Heesbeen (1998) schrijft om zich af te zetten tegen het antropocentrische denkkader. Ze studeerde Creative Writing aan ArtEZ Hogeschool van de Kunsten en volgde een master bij Ecology Futures aan St. Joost School of Art & Design. Diens werk is eerder gepubliceerd bij De Internet Gids, Hard//Hoofd en De Optimist. Ze maakt deel uit van schrijverscollectief Wildgewelf.

Lucas Rinzema is een onafhankelijk onderzoeker, schrijver, fotograaf en filmmaker. Hij is onlangs afgestudeerd van de Research MA in Arts, Media and Literary Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen, en heeft BA-diploma’s in Filosofie en in Kunst, Cultuur en Media van dezelfde universiteit. Zijn onderzoeksinteresses concentreren zich rond critical animal studies en film- en mediastudies. Op het moment richt hij zich op documentaire-representaties van landbouwdieren en op de (on)zichtbaarheid van geweld in hedendaagse dierindustrieën.