Stichting Breukvlakken present: The desire for civilization

In het werk van de socioloog Norbert Elias is beschaving een belangrijk begrip. Beschaving betekent bij hem beheersing van emoties, een evenwichtige sturing tussen de driften en het geweten, tussen het Es en het Ueber-Ich in de termen van Freud. Elias beschrijft hoe sinds de Middeleeuwen mensen steeds beter in staat waren hun emoties te beheersen, in samenhang met verschuivingen in machtsverhoudingen. Sociologie en psychologie vormen in zijn werk een geheel. Maar heeft dit proces zich niet gekeerd? En wat noemen wij beschaving?

Spreker 1

Cultuurhistoricus René van Stipriaan buigt zich over de vraag of de opkomst van het consumptiedenken een ontremming heeft teweeggebracht, die het patroon van driftbeheersing heeft doen keren. Zijn betoog doortrekkend is het niet moeilijk om bij populisten als Trump uit te komen.

Spreker 2

Psychoanalyticus Claudia Schnitzler bekijkt de binnenwereld van ontremming en het uitleven van hebzucht, woede en wraakzucht. In het debat na de pauze waaraan ook psychoanalyticus Wouter Gomperts en historicus en journalist Marijn Kruk deelnemen, wordt ingegaan op de vraag wat het begrip in deze tijd betekent. Als we verlangen naar beschaving, waar verlangen we dan naar?

Spreker 3

Dichter Babs Gons schreef voor deze avond een gedicht waarmee de avond opent.

Christien Brinkgreve (moderator) is emeritus hoogleraar sociale wetenschappen en bestuurslid van Stichting Breukvlakken. Zij schreef de bestseller Beladen Huis.

Stichting Breukvlakken organiseert in nauwe samenwerking met Stichting Perdu, vier avonden rond het thema ‘verlangen’. De blik richt zich de eerste avond op Alles eros: Een geschiedenis van het verlangen waarmee we verschuivingen in de tijd in de perceptie van het gevoel ‘verlangen’ bespreken. De tweede avond Seks en liefhebben: over de complexe relatie tussen seksuele driften en liefde richt zich op de veranderingen die zich gedurende een leven kunnen voordoen. De derde avond Het verlangen naar erkenning’ onderzoekt fundamentele vragen rond identiteit en erkenning. Is daar een diagnostisch label voor nodig? De vierde avond, Het verlangen naar beschaving, voert ons langs vragen als: hoe gaan we met elkaar om, wie heeft er eigenlijk de macht.

Wat is er met onze tijd aan de hand? Maken verlangens je sterk of juist weerloos? Kunnen de verlangens van iedereen gehonoreerd worden? Wie honoreert er trouwens? Het moet niet gekker worden.

Dat we antwoorden zullen vinden is vanzelfsprekend, of ze welgevallig zullen zijn is niet te garanderen, maar dat het spannende avonden worden is zeker. Komt allen naar Perdu!

Met deskundigen, psychoanalyse en poëzie gaan we het ‘verlangen’’ te lijf. Vier avonden over eros, liefhebben, erkenning en beschaving.

Elke avond opent met een speciaal voor de gelegenheid geschreven gedicht waarna een tweetal deskundigen het thema van de avond verder zullen toelichten. Aan het eind van de avond is er ruimte voor een gesprek tussen dichter en sprekers en vragen uit het publiek.

De vier donderdagavonden vinden plaats in Perdu en zullen tegelijkertijd via een livestream te volgen zijn. Het programma duurt van 20.00 tot 22.00 uur.

De Stichting Breukvlakken stelt zich ten doel het Freudiaanse gedachtegoed levend te houden. De notie van conflicterende gevoelens, bewust en onbewust, seksuele en agressieve driften en wensen en verlangens zijn onmisbaar voor een zinnige duiding van maatschappelijke conflicten en onbehagen. De psychoanalyse biedt een begrippenapparaat en een zienswijze op de mens, die aan wetenschappelijke relevantie niets heeft ingeboet.