Miljardairs en de koloniale economie
Het is dit jaar 70 jaar geleden dat 29 Aziatische en Afrikaanse landen samenkwamen tijdens de Conferentie van Bandung. Een conferentie in het teken van solidariteit en samenwerking tussen de landen die zich probeerden te bevrijden van westers kolonialisme. Maar vertaalde politieke onafhankelijkheid zich ook in de economie? De boodschap uit het jaarlijkse rapport van Oxfam International over de groeiende ongelijkheid luidt: mondiale ongelijkheid neemt nog altijd toe, en dat is geen toeval. De oorsprong ligt in een lange geschiedenis van koloniale overheersing, waarin westerse landen zoals Nederland rijkdom vergaarden door anderen uit te buiten. De wereldeconomie werkt nog altijd volgens dezelfde principes. Hoe hebben mensen in voormalige koloniën zich verzet tegen economische overheersing – voor én na de onafhankelijkheid? Wat waren hun ideeën over vrijheid, en wat kunnen we hier vandaag de dag van leren?
Dit programma is enkel fysiek te bezoeken in onze zaal. Het programma is wel later online terug te kijken via dezwijger.nl/terugkijken of via ons YouTube-kanaal. Met in dit programma onder anderen Phaedra Haringsma Journalist bij De Correspondent op thema's van dekolonisatie en koloniaal verleden Rodrigo Fernandez Senior researcher for SOMO Chris Kaspar de Ploeg Auteur, onderzoeksjournalist, programmamaker en cofounder Aralez Annemiek Cuppen Onderzoeker 'Resourcefulness' bij Universiteit Utrecht Roufaida PopartiestOver de sprekers
Chris de Ploeg is grassroots organizer, journalist en auteur van De Grote Koloniale Oorlog (2025) en Oekraïne in het Kruisvuur (2016). Hij is mede-oprichter en kern-organisator bij Aralez, een grassroots-organisatie voor dekolonisatie, en organizer en beleidsmedewerker bij de anti-koloniale socialistische partij De Vonk.
Phaedra Haringsma is journalist bij De Correspondent en fotograaf. In 2022 behaalde ze haar master Internationale Betrekkingen aan de London School of Economics. Haar scriptie onderzocht de revolutionaire bijdragen van de zwarte marxisten Anton de Kom en Otto en Hermina Huiswoud aan het internationale politieke denken. Voor De Correspondent onderzoekt ze hoe de koloniale geschiedenis de samenlevingen van vandaag vormgeeft. Ze werkte eerder bij The Black Archives als onderzoeker en rondleider.
Rodrigo Fernandez werkt sinds 2011 als onderzoeker bij SOMO. Hij heeft zich gespecialiseerd in belastingontwijking, belastingparadijzen en schaduwbankieren. Tot 2024 was hij als postdoctoraal onderzoeker betrokken bij het onderzoeksproject “the real estate/financial complex” aan de Universiteit van Leuven.
Annemiek Cuppen is een startende onderzoeker met een achtergrond in duurzame ontwikkeling, met een specialisatie in energie en materialen. Het afgelopen jaar werkte ze met de Universiteit Utrecht aan een project over de rol van de financiële sector bij de winning van kobalt uit de Democratische Republiek Congo voor de energietransitie, en de gevolgen daarvan voor rechtvaardigheid. Haar huidige werk richt zich op de raakvlakken tussen rechtvaardigheid, de energietransitie en kolonialiteit in het heden. Ze wil bijdragen aan het dekoloniseren van duurzame ontwikkeling en kennis, en aan het opbouwen van systemen die rechtvaardig, veerkrachtig en werkelijk duurzaam zijn.
Over de artiest
Grensverleggend, poëtisch en activistisch – Roufaida is een popartiest die met haar muziek voortdurend nieuwe ideeën verkent. Ze laat zich inspireren door haar Noord-Afrikaanse wortels en Arabische poëzie, en vertaalt de uitdagingen van deze tijd naar onconventionele melodieën en metaforische teksten. Beïnvloed door innovatieve artiesten als Rosalía, Björk en Arooj Aftab combineert de Nederlands-Marokkaanse zangeres verschillende tradities en transformeert ze naar iets nieuws.
Roufaida brak door in 2023 met de Roufaida EP, waarop opvallende nummers staan als Don’t Bend, met de bijzondere klank van de Marokkaanse guembri, en Kalimat, geïnspireerd op het gelijknamige gedicht van de Syrische dichter Nizar Qabbani. De EP kreeg internationale aandacht en bracht haar naar podia in de Benelux, Duitsland en Marokko.
Ze stond op festivals als Down The Rabbit Hole, Into The Great Wide Open en Noorderslag, en deelde het podium met artiesten als Xavier Rudd, Balthazar, Melody Gardot en Eefje de Visser. De EP kreeg veel lof en werd genomineerd voor twee Edison Awards. Critici noemden Roufaida “een echte ontdekking” (De Volkskrant), prezen haar mix van Noord-Afrikaanse invloeden en alternatieve pop (NRC), en vonden Don’t Bend “de coolste groove van het jaar” (Humo).
Over de moderator
Winne van Woerden is expert Nieuwe Economie bij Oxfam Novib, waar ze onderdeel uitmaakt van het team economische gelijkheid en druk uitoefent voor een ecologische en sociale transitie van ons economisch systeem. Daarnaast is ze fellow bij het Post Growth Institute en bij Commons Network. Ze heeft een achtergrond in internationale ontwikkeling & volksgezondheid en in economie & duurzaamheid.
Lees meer Takers Not Makers: The unjust poverty and unearned wealth of colonialismBillionaire wealth has risen three times faster in 2024 than in 2023. Five trillionaires are now expected within a decade. Meanwhile, crises of economy, climate and conflict mean the number of people living in poverty has barely changed since 1990. Most billionaire wealth is taken, not earned- 60% comes from either inheritance, cronyism, corruption or monopoly power. Our deeply unequal world has a long history of colonial domination which has largely benefited the richest people.
Tijd om te dekoloniseren!Kolonialisme alleen iets voor de geschiedenisboeken? Toch niet, want de gevolgen ervan zijn nog steeds merkbaar. In onze economie en de groeiende ongelijkheid wereldwijd; in de klimaatcrisis; en óók in ons eigen werk.
Pan-Decolonial Reparations ManifestoSince 2023 Aralez is organising a yearly conference on reparations. During this conference community organizers and activists are invited to go into dialogue, formulate demands and think of actions aimed at repairing colonial damage towards the Global South and to help break the cycle of western and Dutch neo-colonial and imperialist domination.
The Black ArchivesThe Black Archives is een historisch archief en cultureel centrum waar mensen terecht kunnen voor inspirerende gesprekken, inhoudelijke activiteiten en boeken vanuit zwarte en andere perspectieven die elders vaak onderbelicht blijven. The Black Archives wordt gedragen door de organisatie New Urban Collective.
The Bandung SpiritIn 1955, the leaders of former Global South colonies met in Bandung, Indonesia, brought together by a common spirit for national liberation and cooperation. Seventy years later, is there any trace of it left?
The New International Economic Order 1974-2024A collection of reflections and policy proposals to mark the 50th anniversary of the New International Economic Order and update it for the 21st century.
