Meedoen in 2050

Hoe kiezen we samen voor morgen, welke politieke keuzes zijn nodig, en welke waarden moeten leidend zijn?

Hoe we in 2050 samenleven, werken, zorgen en leren, bepalen we zelf. Dat klinkt mooi, maar in wat voor land willen we dan leven? En wie bepaalt dat eigenlijk? De overheid verwacht daarbij dat we steeds meer zelf doen, maar hoe willen we zelf meedoen? Aan de hand van het nieuwe onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau Meedoen in 2050 verkennen we vier normatieve toekomstbeelden voor Nederland. In elk van die beelden staat een andere waarde centraal: autonomie, verbondenheid, duurzaamheid of welvaart. Onderzoekers, denkers en het publiek gaan samen in gesprek over deze toekomstbeelden. Een uitnodiging om mee te denken over de keuzes die we nú moeten maken voor de samenleving van morgen.

Met in dit programma Karen van Oudenhoven Directeur Sociaal en Cultureel Planbureau Sarah Hardus Senior onderzoeker en projectleider Meedoen in 2050, Sociaal en Cultureel Planbureau Otmar Delpeche Lid van de burgergroep in het onderzoek Meedoen in 2050 Josje Dikkers Deelnemer expertgroep SCP-onderzoek Meedoen in de samenleving van 2050 & Lector Organiseren van Waardig Werk Hogeschool Utrecht Ed Dammers Senior onderzoeker en projectleider Ruimtelijke Verkenningen, Planbureau voor de Leefomgeving Marjan Slob Filosoof en schrijver Kiza Magendane Auteur ‘Met Nederland in Therapie’ en oprichter De Nieuwe Kamer Denise Harleman Oprichter van Collectief Kapitaal Suzanne Potjer Chief Exploration Officer bij Agenda Stad van het Ministerie van BZK

Over het programma

We openen de avond met een gesprek met Karen van Oudenhoven, directeur van het SCP. Daarna geeft Sarah Hardus, onderzoeker en projectleider van Meedoen in 2050, samen met Otmar Delpeche en Josje Dikkers, twee deelnemers uit het onderzoek, een toelichting op het onderzoek en de vier toekomstbeelden die zij ontwikkelden: Individu, Samenleving, Natuur en Economie.

Vervolgens schuift Ed Dammers, senior onderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving, aan om te spreken over de rol van normatieve toekomstverkenningen in het werk van de planbureaus en de waarde hiervan voor het overheidsbeleid.

Na een column van filosoof en voormalig Denker des Vaderlands Marjan Slob gaan we in gesprek met Suzanne Potjer, bestuurskundige en Chief Exploration Officer bij Agenda Stad van het Ministerie van BZK, Kiza Magendane, oprichter van De Nieuwe Kamer, en Denise Harleman, oprichter van Collectief Kapitaal. Samen verkennen zij hoe de ideeën en wensen van de deelnemers aan het onderzoek zich verhouden tot de maatschappelijke uitdagingen van vandaag, hoe we de toekomstbeelden kunnen vertalen naar concrete stappen, wat er in de samenleving al gebeurt en hoe de samenleving zelf richting kan geven aan de keuzes voor morgen.

Het eerste uur van het programma wordt opgenomen voor TV. In het tweede uur staat de dialoog tussen sprekers en het publiek centraal, met volop ruimte voor vragen, reacties en nieuwe ideeën.

“De politiek moet keuzes maken over de manieren waarop we in het Nederland van 2050 meedoen in de samenleving. Het is belangrijk om de wensen van mensen zelf hierin mee te nemen.” Projectleider Meedoen 2050, Sarah Hardus

Over de sprekers

Sarah Hardus werkt sinds 2021 als onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau. Binnen het programma Schaarste, Welvaart en Welbevinden werkt zij onder meer aan de activiteiten rondom ‘brede welvaart’ van de gezamenlijke planbureaus. Sarah heeft een achtergrond in de Culturele Antropologie, Politicologie en Internationale Ontwikkelingsstudies. Zij werkte eerder als docent en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam en het International Institute of Social Studies.

Karen van Oudenhoven is sinds 2022 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Zij was rector van de Open Universiteit en hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Karen is naast haar functie als directeur van het SCP ook bijzonder hoogleraar Maatschappelijke Veerkracht aan de VU Amsterdam.

Ed Dammers is senior onderzoeker Ruimtelijke Ontwikkeling en Toekomstverkenning bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en werkt sinds 1989 aan scenariostudies op het gebied van ruimte, natuur, milieu en water. Ed heeft een achtergrond in de sociologie van planning en beleid en promoveerde in 2000 aan de Universiteit Leiden op het gebruik van toekomstscenario’s bij strategisch overheidsbeleid. Momenteel coördineert hij het Toekomstlab, waarin methoden voor toekomstverkenning worden vernieuwd om beter te leren omgaan met de onvoorspelbaarheid van de wereld.

Marjan Slob is filosoof, schrijver en de voormalig Denker des Vaderlands. Met het motto ‘ruim denken’ verkent zij grote en kleine vragen in essays, columns en boeken. Ze schreef onder meer de bekroonde werken Hersenbeest en De lege hemel, en publiceert regelmatig in de Volkskrant en Filosofie Magazine.

Kiza Magendane is oprichter van de Nieuwe Kamer en Progressief Café, daarnaast werkt Kiza als schrijver en gespreksleider.

Suzanne Potjer is onderzoeker, bestuurskundige en Chief Exploration Officer bij Agenda Stad van het Ministerie van BZK. Suzanne noemt zichzelf een overheidsvernieuwer en aanjager van verandering in de brede zin.

Denise Harleman is oprichter van Collectief Kapitaal. Collectief Kapitaal geeft een verbeelding van een samenleving waarin ieder mens een waardig bestaan kan opbouwen. Daarvoor verkent de stichting structuren van ongelijkheid, onderzoekt nieuwe vormen van samenleven en geeft vorm aan alternatieven. Binnen het project ‘De Bestaansbalans’ ontvangen Utrechters die vanuit de bijstand werken een jaar lang een maandelijkse inkomensbuffer van 1000 euro. Denise studeerde theaterwetenschappen aan de Universiteit Utrecht en werkte hierna als zakelijk leider in de culturele sector. Naast haar werkzaamheden voor Collectief Kapitaal is Denise ook docent aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.

Josje Dikkers is lid van de beroepsexpertgroep in het onderzoek Meedoen in 2050 en lector Organiseren van Waardig Werk aan de Hogeschool Utrecht.

Otmar Delpeche is lid van de burgergroep in het onderzoek Meedoen in 2050.

Over het onderzoek

Meedoen in 2050 is een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau onder leiding van Sarah Hardus. Het kijkt vooruit: hoe willen mensen in de toekomst meedoen in de samenleving, en hoe kunnen hun wensen een plek krijgen in politieke keuzes over de toekomst van meedoen?

In ons dagelijks leven doen we op allerlei manieren mee in de samenleving: we werken, leren, zorgen en ontspannen. De overheid verwacht dat mensen op steeds meer terreinen zelf het initiatief nemen. Maar hoe zien mensen dat zelf? Wat vinden zij wenselijk, haalbaar en eerlijk?

Het SCP onderzoekt deze vragen aan de hand van vier toekomstbeelden, opgesteld door deelnemers, burgers en beroepsexperts, in een participatieve toekomstverkenning. Elk wensbeeld is gebaseerd op een andere waarde: autonomie, verbondenheid, duurzaamheid en welvaart. Het resultaat is geen voorspelling van de toekomst, maar een uitnodiging om samen na te denken over de samenleving van morgen.

Lees meer Meedoen in 2050 op de website van het SCP

Lees meer over het onderzoek op de website van het SCP.

Vergrijzing moet geen nieuwe mest- of klimaatcrisis worden

Tweede Kamerleden zijn bezorgd over vergrijzing en gevolgen daarvan voor de zorg. Het kabinet is daar veel te vaag over, vinden ze.

Een gezonde balans tussen werk en privé is een privilege

Steeds meer mensen combineren betaald werk met de zorg voor een zieke naaste en dreigen zo vast te lopen in niet één, maar twee systemen: de sociale zekerheid én de medische wereld. Dat moet beter, zegt onderzoeker Mara Yerkes: ‘Anders neemt de ongelijkheid in Nederland alleen maar toe.