Hoe speciaal mag je zijn in het reguliere onderwijs?

‘Regulier als het kan, speciaal als het moet’, luidt de slogan van het speciaal onderwijs. Maar speciaal, dat moet steeds vaker. Het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs stijgt al jaren. Ligt dat aan de ‘speciale leerlingen’ of is het onderwijs steeds slechter opgewassen tegen diversiteit in de klas?
De overheid streeft naar ‘inclusief onderwijs’ in 2035. Dat betekent dat kinderen met een ondersteuningsbehoefte niet meer gescheiden worden, maar meedoen in het reguliere onderwijs. Tegelijkertijd groeit het aantal kinderen in het speciaal onderwijs al jaren.
Als een leerling buiten de boot valt, wordt het probleem op dit moment – met een waaier aan diagnoses, van ADHD tot hoogbegaafdheid – al snel bij de leerling zelf gezocht. Wat is er voor nodig om het reguliere onderwijs toegankelijk te maken voor iedereen? En hoe realistisch is dat?
Over de SprekersAnna Bosman is hoogleraar orthopedagogiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij doet onderzoek naar evidence-based therapieën en behandelingen, waarmee ze een brug slaat tussen psychologische theorie en de pedagogische praktijk voor kinderen met leer- en ontwikkelingsstoornissen. Zij is voorzitter van het RED-team Onderwijs.
Sezgin Cihangir is directeur van het Nederlands Mathematisch Instituut, waar lesmethoden voor taal, rekenen en wereldoriëntatie worden ontwikkeld. Hij is lid van RED-team Onderwijs en mengt zich regelmatig in het publieke debat over de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs.
Mark Faaij werkt al zo’n 25 jaar in het voortgezet onderwijs, waarvan ruim 17 jaar in het speciaal onderwijs. Momenteel is hij directeur van scholenkoepel VSO Mariëndael. In samenwerking met diverse reguliere scholen in de provincie heeft hij verschillende projecten lopen, waarin zij samenwerken om leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte te helpen binnen het regulier onderwijs.
Eva Naaijkens is al meer dan 25 jaar werkzaam in het speciaal en regulier basisonderwijs. Zij begon haar carrière als docent, werd na haar opleiding directeur bij SBO Michaëlschool in Amersfoort en is momenteel schoolleider van de Alan Turingschool in Amsterdam, die zij mede heeft opgericht. Daarnaast was zij drie jaar lang betrokken bij het European Agency for Special Needs and Inclusive Education (EASNIE), waar zij meewerkte aan de ontwikkeling en ondersteuning van inclusief onderwijs. Ze publiceerde diverse onderwijsboeken.
Ralph Ivar Berkman is MA-student Filosofie aan de Universiteit van Tilburg en Media and Creative Industries aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij maakte de overstap van het speciaal onderwijs naar de universiteit en gebruikte zijn persoonlijke ervaring om de stichting L’Oiseau Bleu op te richten. Een initiatief, in samenwerking met filosofie faculteit van de Erasmus Universiteit en de Bildung Academie, dat kosteloos leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs begeleidt bij de overstap naar regulier vervolgonderwijs of werk.
Marsha Tap is al 25 jaar werkzaam als leerkracht in het basisonderwijs, waarvan de laatste 15 jaar met een specialisatie in hoogbegaafde kinderen. In 2008 rondde zij haar studie sociologie af aan de UvA en in 2012 richtte zij PHI LAB op, een organisatie van waaruit zij plusklassen en workshops organiseert voor en over hoogbegaafde leerlingen.