Geboren in Nederland en toch ongedocumenteerd
Het lijkt onwaarschijnlijk, maar er bevindt zich in Nederland een groep Surinamers die geboren is als Nederlander, maar al vele jaren ongedocumenteerd in Nederland verblijft. Zij zijn hun Nederlanderschap verloren toen Suriname onafhankelijk werd, maar besloten zich hier op een later moment alsnog te vestigen. Voor deze groep was er afgelopen halfjaar de mogelijkheid om een verblijfsvergunning aan te vragen. In dit programma analyseren we deze regeling en zoomen we in op de dynamische trans- Atlantische banden tussen Nederlandse en Suriname.
Op 25 november 1975 werd Suriname onafhankelijk van Nederland. Iedereen die op deze datum woonachtig was in Suriname, werd Surinamer en verloor hierbij automatisch het Nederlanderschap.
Na de onafhankelijkheid bleven de trans-Atlantische banden hecht. Families woonden aan beide kanten van de oceaan. Velen vestigden zich op een later moment alsnog in Nederland, maar zagen nooit de mogelijkheid een Nederlandse verblijfsvergunning, noch paspoort, te verkrijgen. Deze groep ongedocumenteerden leeft onder de radar. Zij kunnen geen gebruik maken van Nederlandse sociale voorzieningen, werken, een woning huren of een vulling in een kies laten zetten, geen bankrekening openen en geen ov-chipkaart aanvragen.
In juni 2024 werd een motie aangenomen waardoor deze groep aanspraak kon maken op een verblijfsvergunning. Deze regeling was tussen januari en juli 2025 van kracht. Voor veel mensen was dit een enorme stap in hun leven; eindelijk verblijven zij nu rechtmatig in Nederland. Het Amsterdams Solidariteits Kommitee Vluchtelingen (ASKV) was verantwoordelijk voor de uitvoering van deze regeling en werkte intensief samen met de IND en de gemeente Amsterdam.
In dit programma presenteert het ASKV de resultaten van deze regeling en gaan we in gesprek met experts. Er wordt ingezoomd op de trans-Atlantische banden tussen Nederland en Suriname en we houden het ontwerp van de verblijfsregeling tegen het licht. We gaan in gesprek met mensen die de verblijfsvergunning hebben ontvangen en mensen die net niet in aanmerking kwamen. Zijn er nog manieren om hen te helpen aan een verbeterde bestaanszekerheid?
Over de sprekers
Karwan Fatah Black is historicus aan de Universteit Leiden en bij het KITLV. Hij onderzoekt het Atlantisch slavernijverleden en publiceerde over koloniaal bestuur, erfgoed en emancipatie. Hij draagt met zijn onderzoek ondermeer bij aan het huidige debat over de erfenissen van het koloniale verleden.
Eline Westra doet aan de universiteit Leiden onderzoek naar postkoloniaal burgerschap en Surinaams-Nederlands activisme. In haar proefschrift verkent ze vijf decennia aan politiek debat over de rechten en ‘belonging’ van Surinaams-Nederlandse burgers in Nederland.
Iwan Leeuwin is actief als politicus, activist en radiomaker. Hij maakt zich hard voor de rechten van de mensen met een Caribische en Afrikaanse achtergrond, erkenning voor de doorwerking van de slavernij het koloniaal verleden. Hij is bestuurslid bij reparatory justice en één van de drijvende krachten achter de verblijfsregeling voor ongedocumenteerde Surinamers.
Frederiek de Vlaaming was tot voor kort docent en onderzoeker aan de faculteit Rechtsgeleerdheid aan de UvA en bij de Regenboog Groep projectleider op het gebied van langdurige ongedocumenteerdheid. Met Iwan stond zij aan de wieg van de regeling door in mei 2022 een brief te sturen naar Staatssecretaris Eric van de Burg. De problematiek van deze doelgroep was vanaf dit moment niet meer te negeren.
Suzan Huppes is coördinator regeling ongedocumenteerde Surinaamse oud-Nederlanders bij het ASKV. Het ASKV is verantwoordelijk voor het uitvoeren van deze regeling. Zij geeft toelichting over de uitvoer van de regeling en presenteert de resultaten.
Shantie Singh (moderator) is schrijver en theatermaker en maakte onlangs een voorstelling over de vrouwen uit de Hindostaanse migratiegeschiedenis. Zij gaat in gesprek met de sprekers en mensen die gebruik maakten én hadden willen maken van de regeling.
Furner van Holt en zijn 2 times band zorgen voor de broodnodige muzikale omlijsting. Of hij ook zijn verblijfsvergunning gaat krijgen is op dit moment nog spannend, daar spreken we hem over.
