De prijs van zorg: waartoe leidde twintig jaar marktwerking?

In 2024 gaf Nederland ruim 110 miljard euro uit aan zorg, dat is 10 procent van het bruto nationaal product. Dat bedrag zal de komende decennia fors groeien. Hoe houden we in een vergrijzende samenleving de gezondheidszorg toegankelijk en betaalbaar?

Na veel gesteggel sloot het demissionaire kabinet deze zomer een nieuw zorgakkoord. De ambitie is om het personeelstekort en de bureaucratie terug te dringen. Maar grote financiële koerswijzigingen blijven uit. In aanloop naar de Kamerbehandeling van de zorgbegroting bespreken we met intensivist en internist Armand Girbes en hoogleraar Passende zorg Tijn Kool de toekomst van de zorg. Is het twintig jaar nadat de marktwerking in de zorg werd geïntroduceerd en private verzekeraars hun intrede deden tijd voor een nieuw stelsel?

Armand Girbes ziet van dichtbij hoe het systeem piept en kraakt – op de IC, in de eerste lijn én in het beleid. In zijn nieuwste boek Zieke zorg maakt hij de balans op van bijna twintig jaar marktwerking in de zorg.

Tijn Kool promoveerde in de jaren op de belofte van marktwerking in de zorg: betere kwaliteit en lagere kosten, dankzij prikkels van concurrentie. Maar inmiddels is zijn toon veranderd. ‘Dit systeem houdt ons met zijn allen een beetje gegijzeld,’ stelt hij. De oorspronkelijke belofte heeft plaatsgemaakt voor bureaucratische spaghetti, perverse prikkels en een zorgveld waarin medisch personeel zich steeds vaker afvraagt: voor wie doen we het eigenlijk nog?