Bewijzen: Baren en abortus in de poëzie
Baren en abortus zijn ervaringen die weinig stem hebben gekregen in de cultuur. Vaak gebeuren ze in stilte, op driehoog achter, soms in het geheim. Ze zijn ofwel gedoemd om verdrongen te worden (vergeet de pijn!) of gehuld in stigma en taboe. Het vieren van het nieuwe leven als wonder lijkt het niet te kunnen verdragen dat er urenlange arbeid aan vooraf gaat, en we willen er maar niet aan dat leven soms niet tot stand komt door de krampen van een abortus. Als het in het publieke debat al over baren of abortus gaat wordt er meestal een moreel vraagstuk van gemaakt. Zelden staan de ervaringen van zwangeren zelf centraal die baren en abortus bijna nooit als een morele kwestie benaderen. De mogelijkheid van nieuw leven ín ons lichaam tart de grenzen van onze individualiteit en de intense pijn en het bloeden dwingen ons om op te gaan in die ervaring en al het andere los te laten. Baren en abortus raken ons over het algemeen diep, en toch zijn er slechts weinig sporen van terug te vinden.
Het wel of niet op de wereld zetten van een kind is een bij uitstek existentieel thema, al is het maar omdat het verwikkeld is met het creëren van de mens. Deze avond dragen we daarom bewijslast aan voor het bestaan van deze ervaringen en van degenen die ze doormaken, in de vorm van poëzie. Deze bewijzen pogen iets van de tijd die verstrijkt voor de eerste ademhaling van de pasgeborene te documenteren en iets van abortussporen in het archief van de poëzie te krassen. Trudy Dehue zal een lezing geven over de geschiedenis van baren en abortus in Nederland om ons te helpen begrijpen waarom het perspectief van de zwangere zo verdonkeremaand is in onze cultuur. Vervolgens zullen Mia You, Laurine Verweijen en Rodante van der Waal er poëtisch stem aangeven.
Rodante van der Waal is vroedvrouw in Amsterdam en doet promotieonderzoek in de filosofie naar reproductieve rechtvaardigheid en obstetrisch geweld. Haar boek Birth Justice: From Obstetric Violence to Abolitionist Care is recent uitgekomen bij de Amsterdam University Press. In 2025 verschijnt haar eerste dichtbundel bij Nijgh & Van Ditmar. Haar poëzie werd eerder gepubliceerd door De Gids, nY, Tirade en Samplekanon. Zie rodantevanderwaal.nl.
Mia You is geboren in Zuid-Korea, groeide op in de Verenigde Staten, en woont in Utrecht. Ze is auteur van de dichtbundel I, Too, Dislike It (1913 Press, 2016) en publiceerde onder meer in De Gids, Artforum, Boston Reviewen Los Angeles Review of Books. Ze doceert aan de Universiteit Utrecht en aan het Sandberg Instituut. Festival (Belladonna, 2024) is haar tweede bundel, de eerste in Nederlandse vertaling (Uitgeverij Chaos).
Laurine Verweijen debuteerde met de dichtbundel Gasthuis, waarin zij het vrouwelijk schrijven onderzoekt in gedichten over menstruatie, intimiteit, seksualiteit en abortus. Zonder dat haar werk specifiek activistisch is ingestoken, behoort haar stem duidelijk tot het feministisch discours. Werk van Verweijen verscheen in nY, Het Liegend Konijn, Tirade, De Gids, De Revisor, ter gelegenheid van 70 jaar Eye Filmmuseum en in het boek Kunst in het Ziekenhuis. Naast haar werk als dichter is Verweijen redactielid van Tijdschrift Terras, lid van de Amsterdam UMC Kunstcommissie en werkzaam als campagnestrateeg.
Trudy Dehue publiceerde het boek Ei, foetus, baby. Een nieuwe geschiedenis van zwangerschap (Atlas Contact, 2023). Voor meer informatie zie trudydehue.nl
