Burgerschap op Amsterdamse Bodem

Vertoning Amsterdam - Bodem voor de toekomst. In gesprek over de Lutkemeerpolder; de bodem van de stad en grond voor samenwerking en democratie.

Democratie speelt zich niet alleen af in vergaderzalen of stemhokjes, maar juist in het alledaagse: in de gezamenlijke moestuin, aan de keukentafel en in het buurthuis. Daar waar mensen elkaar ontmoeten, ideeën uitwisselen en samen hun leefomgeving vormgeven. Maar hoe ziet die democratie van binnenuit eruit? Hoe blijf je met elkaar in gesprek wanneer er grote stedelijke plannen op tafel liggen? Tijdens deze avond vertonen we de aflevering Amsterdam – Bodem voor de toekomst uit de documentaireserie Nederland van Binnen, die onderzoekt hoe we samenleven, samenwerken en onze toekomst ontwerpen.

De aflevering volgt twee met elkaar verweven verhalen: over het behoud van vruchtbare bodem in de Lutkemeerpolder; de laatste biologische landbouwgrond van Amsterdam, en over een nieuwe manier van ontwerpen en samenwerken aan de stad. In beide verhaallijnen komen dezelfde fundamentele vragen naar boven: van wie is de bodem van de stad en wie draagt er verantwoordelijkheid voor gezondheid, nu en in de toekomst? Hoe ontwerp je voor de toekomst en wiens toekomst telt in het ontwerpen van de stad van morgen?

Met in dit programma Natasha Hulst Co-founder of Voedselpark Amsterdam, co founder Stichting Grond van Bestaan and affiliated with Schumacher Center for New economics Bart van der Vossen Directeur Ruimte bij gemeente Utrecht Ivonne de Nood Projectdirecteur Centrum Almere 2040 Lisa Fellmann Stadsgroenteboer

Over het programma

Amsterdam – Bodem voor de toekomst verkent de stad als levend organisme, met de Lutkemeerpolder als spiegel van bredere spanningen: tussen burgerinitiatief en bestuurlijke besluitvorming, tussen behoud en vernieuwing en tussen korte en lange termijn. Centraal staat de rol van de bodem: letterlijk en figuurlijk de grond onder ons bestaan. De documentaire laat zien hoe ontwerpers van de Gemeente Amsterdam werkten aan de Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte (IOOR): een werkwijze die de stad niet opdeelt in losse beleidsdomeinen, maar kijkt vanuit de samenhang tussen bodem, water, ecologie en mens. Deze integrale benadering levert duurzamere en efficiëntere resultaten op, met minder inzet van middelen, cruciaal in een tijd waarin de ondergrond steeds voller raakt met kabels, leidingen en infrastructuur.

Toch besloot de ambtelijke organisatie recent om de verdere ontwikkeling van deze methode te stoppen. Dat besluit roept vragen op: hoe kan de stad wendbaar blijven als de manier van werken statisch en versnipperd blijft? En wat staat een integrale, toekomstgerichte aanpak in de weg? De documentaire legt ook de aandacht op de waarde van de levende bodem zelf: het microleven dat essentieel is voor een gezonde stad. Een vitale bodem helpt bij het tegengaan van wateroverlast, hitte, droogte en verzakkingen, en vormt de basis voor een goed functionerend stedelijk ecosysteem. De verbinding tussen beide verhalen, de strijd om vruchtbare grond én de zoektocht naar een andere manier van werken, maakt de centrale vraag des te urgenter: wie ontwerpt de stad van morgen, en wiens toekomst telt in het ontwerpen van de stad van morgen?

Na de vertoning gaan we in gesprek met ontwerpers, beleidsmakers, bewoners en initiatiefnemers over het spanningsveld tussen burgerkracht en bestuur, en over de grond van samenwerking: hoe kunnen we als stad leren om anders samen te werken, met de bodem als beginpunt van democratie en toekomst?

Lees meer Nederland van Binnen

‘Nederland van Binnen’ wil niet alleen laten zien hoe democratie werkt, maar ook uitnodigen om er zelf mee aan de slag te gaan: in de straat, de buurt, het dorp en de gemeente van vandaag. Bekijk de afleveringen en download de bijpassende toolkit en werkbladen.

Voedselpark Amsterdam

Wij geloven dat iedereen toegang verdient tot gezond, betaalbaar en lokaal geproduceerd voedsel. Daarom werken we aan het opzetten van gemeenschappen waarin ecologie en voedselzekerheid centraal staan. Samen bouwen we aan een groene stad waarin voedselproductie en natuur met elkaar verbonden zijn en waar de gemeenschap samenwerkt aan een duurzame toekomst.

Stadslandbouw in deel Lutkemeerpolder, activisten ontevreden: ‘De rest verdwijnt onder beton’

Op 14 hectare in de zwaarbevochten Lutkemeerpolder komt stadslandbouw, zo legt de gemeente Amsterdam vast. Klimaatactivisten die de hele polder groen wilden houden, vinden dat ze blij worden gemaakt met een dode mus.

Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte (IOOR)

In 2020 heeft de gemeente Amsterdam de Integrale Ontwerpmethode Openbare Ruimte (IOOR) ontwikkeld om stedelijke beleidsmakers, ontwerpers, planners en andere betrokken partijen een handreiking te bieden in de aanpak van de grote transitieopgave in de openbare ruimte.